آشنایی با انواع آچار بکس Box Wrenches و انواع آن (51)

ابزار شناسی ۲ - آشنایی با آچار های بکس و انواع آن

آچار بکس یا آچار بوکس Socket Wrench به دلیل درگیری اطمینان بخش با آچار خور پیچ و یا مهره و همینطور باز و بسته نمودن پیچ و مهره هایی که امکان دسترسی به آنها با آچار های معمولی تخت و رینگ امکان پذیر نمی باشد، مورد توجه زیادی قرار می گیرد. شکل بخش استوانه ای شیاردار آچار بکس شبیه آچار رینگ بوده و هنگام قرار گرفتن بر روی پیچ یا مهره کل آچار خور پیچ یا مهره را فرا می گیرد. تعداد شیارهای داخل استوانۀ آچار بکس ها، 6، 8 و یا 12 است که نوع 6 و 12 شیاری آن در بازار  و صنعت متداول تر می باشد. قسمت انتهای آچار، شکافی به شکل مربع دارد که محل قرار گرفتن زائدۀ دسته بکس یا میلۀ رابط است. آچار بکس ها از نظر اندازۀ دهانه به دو روش میلی متری و اینچی و از نظر طولی پایه کوتاه و پایه بلند ساخته می شوند. در شکل 39-1 ساختمان آچار بکس و در شکل های 40-1 تا 46-1 انواع آچار بکس نشان داده شده است.

اجزا و آچار های جعبه بکس

در انواع جعبه بکس ها معمولاً تعدادی از اجزای زیر قرار دارند: آچار بکس پایه کوتاه یا پایه بلند نوع میلی متری یا اینچی با دهانه 6، 8 یا 12 شیاری، دسته آچار نوع دسته هندلی، دسته میله ای، دسته تاشو یا متحرک، دسته جغجغه ای و دسته نوع پیچ گشتی، میله های رابطه کوتاه، متوسط یا بلند و واسطه ها و تبدیل ها. تبدیل ها اتصال آچار بکس های کوچک تر را به واسطه ها و یا دسته آچارها امکان پذیر می سازند. در شکل ها 47-1 تا 58-1 انواع دسته آچارها و رابط ها و نیز واسطه آچار بکس دیده می شود.

در نوعی از آچار بکس ها قسمت استوانۀ شیاردار و قسمت انتهای آچار از هم جدا بوده و به وسیلۀ لولایی (مفصل) به هم متصل شده است. آچار بکس های مفصل دار حوزۀ مانور بیشتری نسبت به آچار بکس معمولی دارد و برای مواضع خاصی که دسترسی به پیچ و مهره به راحتی امکان پذیر نیست کاربرد دارد. با این طرح، آچار بکس می تواند بیش از 180 درجه نسبت به محور دسته آچار چرخش داشته باشد. در نوع دیگری از آچار بکس ها، دستۀ آچار با بکس یکپارچه است و دهانۀ آچار 6 و 12 شیار دارد. یکسر این آچارها نسبت به دستۀ آن 90 درجه بوده و در نوع میلی متری و اینچی ساخته می شود.

آچار بکس پیچ گوشتی

پیچ گوشتی بوکس Socket Wrench Screw Driver آچار دیگری بوده که برای پیچ و مهره های با سایز کوچک تر قابل کاربرد می باشد. از این ابزار در تعمیرات دستگاههای الکتریکی خودرو همانند آلترناتور ها، استارتر ها، نشان دهنده ها و ... استفاده می گردد. در شکل های 59-1 تا 68-1 انواع این آچار ها نشان داده شده است.

شایان ذکر است که تعدادی از آچار ها، خاص قسمت های مشخصی از خودرو هستند مانند آچار شمع و آچار چرخ. در هنگام استفاده از آچار بکس اندازۀ مناسب آچار را باتوجه به مشخصات پیچ یا مهره و نوع رابط و اندازۀ آن را با در نظر گرفتن موقعیت پیچ یا مهرۀ مورد نظر انتخاب کنید (شکل 69-1).

در حین انجام کار از وارد کردن نیروی بیش از حد به آچار خودداری کنید زیرا باعث آسیب دیدن آن می شود. اعمال نیروی غیر مجاز به دستۀ آچار گشتاور زیادی در محور میلۀ رابط ایجاد می کند که در نتیجۀ آن نیروی محیطی زیادی به گوشه های داخلی قسمت رینگی بکس وارد شده و باعث لهیدگی سطح داخلی شیارها و یا ترک برداشتن استوانۀ بوکس می شود. در شکل 70-1 اثر نیروی بیش از حد تحمل یک نوع آچار بکس نشان داده شده است.

آچار بکس معمولاً به تعداد متفاوتی همراه با دسته بوکس و رابط ها در جعبه بوکس عرضه می شود. تعداد اجزای داخل جعبه بکس بر مبنای نظر شرکت سازندۀ آچار و برحسب شمارۀ آچارهایی که کاربرد بیشتری دارند تعیین می شود. در شکل ها 71-1 تا 74-1 چند نوع جعبه بکس نشان داده شده است.

آچار بکس سوکتی

طرح دیگر آچار بکس ها نوع سوکتی آن است که برای باز کردن و بستن پیچ هایی که قسمت سر پیچ به شکل آچار خور داخلی است به کار می رود. مقطع سوکت این نوع آچار ها به فرم های مختلفی ساخته می شود. نوع رایج آن که کاربرد بیشتری دارد به شکل شش ضلعی است و به آچار بوکس آلن معروف است. در شکل 1-75 جعبه بوکس نوع آلن میلی متری 7 پارچه نشان داده شده است.

آچار های سوکت در اندازه های کوتاه، متوسط و بلند ساخته می شود. شکل 76-1 آچار بوکس آلن میلیمتری را در اندازه های مختلف نشان می دهد. کاربرد این نوع آچار در شکل 77-1 دیده می شود.

با توجه به اینکه فرم آچار خور پیچ تعیین کنندۀ نوع آچار بوکس سوکتی است لذا آچار بوکس ها را در انواع شش گوش (آلن)، ستاره ای، یک سو و چهار سو می سازند. در جعبه بکس 31 پارچۀ نشان داده شده در شکل 78-1 انواع آچار بوکس های سوکتی نشان داده شده است.

برند های معتبر آچار بکس و سوکتی در جهان

در بازار ابزارآلات صنعتی و تعمیرگاهی جهان، آچار های بوکس و سوکتی Socket & Box Wrenches با برند های معتبر آمریکایی، اروپایی و آسیایی تولید و عرضه می شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• میلواکی Milwuakee
• دیوالت Dewalt
• کرفت من Craftsman
• گیر رنچ Gear Wrench
• تکتون Tekton
• دراپر Draper
• کلین تولز Klein Tools
  

برند های آچار بکس و سوکتی موجود در بازار ایران و امارات متحده عربی

• Dewalt
• Black & Decker
• Högert
• Mannesmann
• Stanley
• Draper
• Workpro
• Craftsman
• Tolsen
• Performance Tool
• Boss Life Style
• Ingco
• The White Shop
• Other
• Nalacal
• Arabest

علم الأدوات 2 - التعرف على مفاتيح البوكس وأنواعها

مفتاح البوكس أو مفتاح السوكيت (Socket Wrench) هو أداة مهمة لأنه يثبت بشكل محكم على رأس البرغي أو الصمولة، ويساعد على فك وتركيب البراغي والصواميل التي يصعب الوصول إليها باستخدام المفاتيح العادية مثل المفتاح المسطح أو الحلقي.

الجزء الأسطواني المخدد لمفتاح البوكس يشبه المفتاح الحلقي، وعندما يُركب على رأس البرغي أو الصمولة، يغطي الرأس بالكامل. عدد الشقوق داخل الأسطوانة قد يكون 6 أو 8 أو 12، والنوعان 6 و12 شق هما الأكثر استخداماً في السوق والصناعة.

نهاية المفتاح تحتوي على فتحة مربعة الشكل لتثبيت ذراع البوكس أو قضيب الربط.

مفاتيح البوكس تأتي بمقاسات بالميليمتر أو الإنش، وبطول قاعدة قصيرة أو طويلة.

في الشكل 39-1 يُعرض تركيب مفتاح البوكس، وفي الأشكال 40-1 إلى 46-1 تظهر أنواع مفاتيح البوكس المختلفة.

مكونات و أجزاء مفاتيح البوكس

تحتوي علب مفاتيح البوكس عادةً على عدة أجزاء مثل: مفتاح بوكس قصير أو طويل، نوع الميليمتر أو الإنش، بمقاسات 6، 8 أو 12 شق، وأذرع مختلفة مثل ذراع اليد، الذراع القضيبية، الذراع القابلة للطي أو المتحركة، ذراع النقر (الجغجغة) وذراع الدوران.

كما تحتوي العلبة على قضبان رابط قصيرة، متوسطة وطويلة، بالإضافة إلى محولات تساعد على توصيل المفاتيح الصغيرة بالأذرع أو القضبان.

في الأشكال من 47-1 إلى 58-1 تظهر أنواع الأذرع والقضبان والمحولات الخاصة بمفاتيح البوكس.

مفاتيح البوكس المفصلية

في بعض أنواع مفاتيح البوكس، يكون الجزء الأسطواني المخدد ونهاية المفتاح منفصلين ومتصليْن بواسطة مفصل (لولب).

هذا النوع يعطي حرية حركة أكبر مقارنة بالمفتاح العادي، ويستخدم في الأماكن التي يصعب الوصول فيها للبرغي أو الصمولة بسهولة.

يمكن لمفتاح البوكس المفصلي أن يدور حتى أكثر من 180 درجة حول محور الذراع.

وفي نوع آخر، تكون يد المفتاح والبوكس مدمجة، والفم له 6 أو 12 شق، ويكون الذراع بزاوية 90 درجة بالنسبة لليد، ويصنع بنظام الميليمتر والإنش.

مفتاح البوكس نوع مفك البراغي

مفتاح البوكس المفك (Socket Wrench Screwdriver) هو نوع آخر يستخدم للبراغي والصواميل الصغيرة.

يستخدم هذا المفتاح بشكل واسع في صيانة الأجهزة الكهربائية في السيارات، مثل المولدات (الألترناتورات)، المارشات (الستارتير)، العدادات، وغيرها.

في الأشكال من 59-1 إلى 68-1 تظهر أنواع هذا المفتاح.

ملاحظات هامة عند استخدام مفاتيح البوكس

بعض المفاتيح مخصصة لأجزاء معينة من السيارة، مثل مفتاح الشمع ومفتاح العجلات.

عند استخدام مفتاح البوكس، اختر الحجم المناسب حسب مواصفات البرغي أو الصمولة، ونوع وحجم الرابط مع مراعاة مكان البرغي أو الصمولة (كما هو موضح في الشكل 69(-1).

لا تضغط بقوة زائدة على المفتاح لأن ذلك قد يسبب تلفه.

القوة الزائدة على ذراع المفتاح تسبب ضغطًا عاليًا على محور قضيب الربط، مما يؤدي إلى تلف الشقوق الداخلية للمفتاح أو حتى تكسر الأسطوانة.

في الشكل 70-1 يظهر أثر القوة الزائدة على نوع من مفاتيح البوكس.

مجموعات مفاتيح البوكس

عادةً ما تباع مفاتيح البوكس مع ذراعها والقضبان والمحولات في علب تحتوي على عدد معين من القطع.

عدد القطع يعتمد على الشركة المصنعة وعلى نوعية المفاتيح الأكثر استخدامًا.

الأشكال من 71-1 إلى 74-1 تظهر أمثلة على مجموعات مفاتيح البوكس.

مفاتيح البوكس السوكيتية Socket Box Wrenches

نوع آخر من مفاتيح البوكس هو السوكيت، يستخدم لفتح وغلق البراغي التي رأسها داخلي بشكل خاص.

مقطع السوكيت يصنع بأشكال مختلفة، أكثرها شيوعًا الشكل السداسي، ويسمى مفتاح البوكس ألن (Allen Wrench).

في الشكل 75-1 يظهر علبة مفاتيح ألن ميليمترية مكونة من 7 قطع.

مفاتيح السوكيت تصنع بأحجام قصيرة ومتوسطة وطويلة، كما هو موضح في الشكل 76-1.

تُستخدم هذه المفاتيح في تطبيقات مختلفة كما في الشكل 77-1.

بما أن شكل رأس البرغي يحدد نوع مفتاح البوكس السوكيت، فهي تصنع بأنواع سداسية (ألن)، نجمي، مفردة الاتجاه وأربعة اتجاهات.

في علبة من 31 قطعة، تظهر أنواع مختلفة من مفاتيح السوكيت كما في الشكل 78-1.

العلامات التجارية الشهيرة لمفاتيح البوكس والسوكيت في العالم

في سوق الأدوات الصناعية وورش الصيانة عالميًا، تتوفر مفاتيح البوكس والسوكيت (Socket & Box Wrenches) من علامات تجارية معروفة من أمريكا وأوروبا وآسيا، مثل:

• میلواکی Milwaukee
• دیوالت Dewalt
• کرفت من Craftsman
• گیر رنج Gear Wrench
• تکتون Tekton
• دربر Draper
• کلین تولز Klein Tools

العلامات التجارية لمفاتيح البوكس والسوكيت في إيران و الإمارات

• دیوالت Dewalt
• بلک اند دکر Black & Decker
• هوگرت Högert
• مانسمان Mannesmann
• استنلی Stanley
• دربر Draper
• ورک برو Workpro
• کرفت من Craftsman
• تولسن Tolsen
• برفرمنس تولز Performance Tool
• باس لایف استایل Boss Life Style
• اینگکو Ingco
• وایت شاب The White Shop
• آدر Other
• نالاکال Nalacal
• آرابست Arabest

-

منابع References:

• مجله اینترنتی سیمرغ مگز
• هوش مصنوعی گروه تولید محتوای سیمرغ
• سازمان پژوهش و برنامه ریزی کل کشور

فیلم آشنایی با آچار بکس Socket Wrench و نحوه کار با آن