محصولات حصیری

هنر صنایع دستی حصیربافی در ایران

حصیربافی یکی از کهن‌ترین و اصیل‌ترین هنرهای دستی ایران است که از دل طبیعت و نیاز انسان به ابزار و وسایل زندگی زاده شده است. این هنر که با استفاده از برگ‌های نخل، نی، جگن و گیاهان خودرو انجام می‌شود، در بسیاری از مناطق ایران رواج دارد؛ اما در شمال و جنوب کشور، با توجه به تفاوت اقلیم، مواد اولیه و فرهنگ بومی، جلوه‌های متفاوت و منحصربه‌فردی پیدا کرده است.

حصیربافی در جنوب ایران

۱. پیشینه و جایگاه فرهنگی حصیر و حصیربافی در جنوب ایران

در جنوب ایران، به‌ویژه در استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان، حصیربافی از گذشته‌های دور بخشی از زندگی روزمره مردم بوده است. گرمای شدید، کمبود چوب و وفور نخل در این مناطق باعث شده که برگ‌های نخل (سعف) به ماده‌ی اصلی این هنر تبدیل شوند.

۲. مواد اولیه حصیر بافی

مواد اولیه در حصیربافی جنوب شامل برگ نخل (سعف)، الیاف خرما و گاه دوک نخل است. برای رنگ‌آمیزی نیز از رنگ‌های طبیعی گرفته‌شده از گل‌ها و گیاهان محلی استفاده می‌شود.

۳- ابزار و روش کار حصیربافی جنوب ایران

ابزار حصیربافی در جنوب بسیار ساده است: قیچی، سوزن بزرگ و دستان هنرمند زنان و مردان محلی. برگ‌های نخل را پس از خیساندن، نرم و انعطاف‌پذیر می‌کنند و سپس با بافت‌های ضربدری و منظم، محصولات متنوعی می‌سازند.

۴. محصولات رایج حصیری

در این مناطق انواع سفره، زنبیل، بادبزن، زیرانداز، کلاه و سبد تولید می‌شود. همچنین حصیرهای تزئینی و دیوارکوب‌ها برای زیبایی خانه‌ها و اماکن سنتی کاربرد دارند.

۵. ویژگی‌های ظاهری محصولات حصیری جنوب

حصیرهای جنوبی معمولاً رنگارنگ و پرنقش‌ونگار هستند. در آن‌ها نقش‌های هندسی و بومی مانند «چشمه»، «خورشید» و «نخل» دیده می‌شود. زنان هنرمند جنوبی در هنگام بافت، از رنگ‌های گرم مانند قرمز، نارنجی و قهوه‌ای استفاده می‌کنند تا روحی از گرمای اقلیم خود را در اثر هنری‌شان منعکس کنند.

حصیربافی در شمال ایران

۱. پیشینه و کاربرد حصیر در شمال کشور

در شمال کشور، به‌ویژه در استان‌های گیلان و مازندران، حصیربافی از نی‌ها و گیاهان مردابی مانند جگن، لی و سوف انجام می‌شود. زندگی در کنار تالاب‌ها و شالیزارها باعث شده این هنر در خدمت نیازهای روزمره و معیشتی مردم قرار گیرد.

۲. مواد اولیه محصولات حصیری

مواد اولیه در این منطقه شامل نی، جگن، لی، سوف و لوئی است. این گیاهان از مرداب‌ها جمع‌آوری شده و پس از خشک‌کردن و خیساندن، برای بافت آماده می‌شوند.

۳. ابزار و روش کار حصیر بافی

ابزار کار در شمال بسیار ساده و شامل چاقو، نخ و دست‌های هنرمند بافنده است. مواد اولیه پس از نرم شدن، با حرکات منظم و پیچیده به شکل کف‌پوش، زیرانداز، دیوارپوش، سبد و پادری بافته می‌شوند.

۴. ویژگی‌های ظاهری حصیر مازندران و گیلان

حصیرهای شمالی معمولاً رنگ طبیعی گیاهان را حفظ می‌کنند و در طیف‌های زرد طلایی، سبز کم‌رنگ و قهوه‌ای روشن دیده می‌شوند. طرح‌ها ساده‌تر و منظم‌تر از نمونه‌های جنوبی هستند و بیشتر بر جنبه‌ی کاربردی تمرکز دارند تا تزئینی.

۵. کاربردهای جدید حصیر مازندران و گیلان

امروزه در شمال کشور، حصیرهای دست‌ساز علاوه بر استفاده سنتی، در دکوراسیون داخلی، طراحی کافه‌ها، صنایع بسته‌بندی و حتی مد و پوشاک نیز به کار می‌روند. این نشان از احیای دوباره‌ی هنرهای بومی در زندگی مدرن دارد.

مقایسه‌ی حصیربافی در شمال و جنوب ایران

حصیربافی در شمال و جنوب ایران، با وجود اشتراک در اصل و هدف، تفاوت‌های چشمگیری در مواد اولیه، رنگ، نقش و کاربرد دارد.

• در شمال ایران، مواد اصلی برای بافت حصیر شامل نی، جگن، لی و سوف است که از مرداب‌ها و تالاب‌ها برداشت می‌شوند. رنگ این حصیرها اغلب طبیعی و در طیف‌های زرد طلایی، سبز روشن و قهوه‌ای ملایم است و معمولاً از رنگ‌های مصنوعی یا تزئینات پرزرق‌وبرق استفاده نمی‌شود. طرح‌های حصیرهای شمالی ساده، منظم و هندسی هستند و بیشتر برای کف‌پوش، زیرانداز، پادری و دیوارپوش به کار می‌روند. این نوع حصیرها با اقلیم مرطوب و معتدل شمال و زندگی در کنار شالیزارها و تالاب‌ها هماهنگ است.
• در مقابل، در جنوب ایران، مواد اولیه‌ی حصیربافی از برگ‌های نخل (سعف)، الیاف خرما و دوک نخل به دست می‌آید. رنگ‌های به‌کاررفته در این منطقه معمولاً رنگارنگ، گرم و پرانرژی هستند و در طیف قرمز، نارنجی، قهوه‌ای و طلایی جلوه می‌کنند. طرح‌ها و نقوش در حصیرهای جنوبی متنوع‌تر و تزئینی‌ترند و نقش‌های بومی همچون «چشمه»، «خورشید» و «نخل» در آن‌ها دیده می‌شود. کاربرد این حصیرها نیز بیشتر در ساخت زنبیل، سبد، بادبزن، سفره، زیرانداز و وسایل تزئینی است.

به طور کلی می‌توان گفت که در شمال ایران تمرکز حصیربافی بر سادگی، کاربردی بودن و حفظ رنگ طبیعی گیاهان است، در حالی که در جنوب ایران این هنر جلوه‌ای پرنقش‌ونگار، تزئینی و متکی بر رنگ و طرح‌های متنوع دارد. اقلیم نیز در این تفاوت نقش مهمی دارد؛ چراکه در شمال، رطوبت هوا موجب انتخاب گیاهان نرم و قابل انعطاف مانند جگن و لی شده است، اما در جنوب، گرمای هوا و فراوانی نخل باعث شده برگ نخل به ماده‌ی اصلی در بافت حصیر تبدیل شود.

جایگاه و اهمیت فرهنگی حصیر و حصیربافی

با وجود پیشرفت فناوری، هنر حصیربافی همچنان بخشی از هویت فرهنگی ایران است. در سال‌های اخیر، با حمایت میراث فرهنگی و توجه طراحان مدرن، این هنر دوباره احیا شده است. ترکیب طرح‌های سنتی با کاربردهای مدرن، راهی برای حفظ میراث نیاکان و توسعه گردشگری صنایع دستی در شمال و جنوب کشور به شمار می‌رود. حصیربافی، هنری است که ریشه در خاک و فرهنگ دارد؛ هنری که از دل طبیعت می‌آید و به دست‌های هنرمند زنان و مردان ایرانی جان می‌گیرد. چه در کنار تالاب‌های گیلان و چه در سایه نخل‌های هرمزگان، این هنر روایتگر پیوند انسان با طبیعت و تداوم سنت در گذر زمان است.

.

آموزش حصیر بافی - به خانه بر می گردیم - فیلم کوتاه 1

حصیر بافی - استان گیلان(برنامه فرهنگی و هنری جهانبین)

-

مواد اولیه حصیر بافی چیست؟ - حصیر بافی جنوب ایران

-

حصیر بافی - صنایع دستی و هنر دست های خلاق

-

حصیر بافی در گیلان( برنامه سرزمین سبز)

-

حصیر بافی در روستای درزی کلا بابل

-

بانوی جنوبی - حصیربافی استان خوزستان

-

حصیر بافی استان بوشهر(برنامه همسفر)

-

حصیر بافی - فرش و دیوار حصیری(نماهنگ)

-

حصیربافی با ساقه نازک چوب در نجف آباد اصفهان(آموزشی)

-

حصیر بافی جنوب ایران - استان بوشهر(نماهنگ)

-

حصیر بافی جنوب ایران - استان هرمزگان(نماهنگ)

-

خرید آنلاین محصولات حصیری

با توجه به پیشرفت فضاهای اینترنتی و پلتفرم های آنلاین، مشتریان محترم می توانند محصولات حصیری مورد نظر خود را از فروشگاه های اینترنتی و آنلاین مورد بررسی، انتخاب و خرید قرار دهند. فروشگاه بزرگ اینترنتی سیمرغ در راستای حمایت از صنایع دستی و مشاغل خانگی تولید ملی، ارائه دهنده محصولات حصیری خانه و آشپزخانه به تمامی هموطنان در نقاط مختلف کشور می باشد.

محصولات حصیری فروشگاه سیمرغ

• هولدر و جای دستمال کاغذی حصیری HWK-031
• زنبیل حصیری سایز بزرگ HWK-030
• سبد حصیری سایز بزرگ HWK-029
• سبد حصیری بیضی سایز بزرگ HWK-028
• سبد حصیری گرد سایز کوچک با دسته HWK-027
• سبد حصیری گرد سایز متوسط با دسته HWK-026
• سبد حصیری گرد سایز متوسط بدون دسته HZG-025
• سبد حصیری بیضی سایز کوچک HWK-024
• زیر بشقابی حصیری گرد سایز بزرگ قطر 30 سانت HWK-023
• زیر بشقابی حصیری گرد سایز متوسط قطر 25 سانت HWK-022
• زیر بشقابی حصیری گرد سایز کوچک قطر 20 سانت HWK-021
• کاسه مربع شکل حصیری صنایع دستی سنتی جنوب کشور از حصیر نخل HWK-004
• جای لوازم، بدلیجات و زیورآلات قلبی حصیری صنایع دستی و سنتی HWK-003
• زیر دیگی و قابلمه صنایع دستی سنتی جنوب ایران حصیر و کاموا  HWK-002

منابع References:

• مجله اینترنتی سیمرغ مگز
• گروه تولید محتوای کالا و ابزار سیمرغ
• وب سایت تلوبیون(صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران)
• خبرگزاری ایسنا