۱۳-آشنایی با ابزار دستی پر کاربرد Handy Tools

در این نوشتار به طور مقدماتی با ابزارآلات دستی متداول  و پرکاربرد در صنعت، ساختمان، خودرو و کارهای عمومی از قبیل آچار های تخت و رینگی، آچار فرانسه، انبردست، سیم چین، دم باریک، انبر قفلی، انبر کلاغی، پیچ گوشتی و .... آشنا خواهیم شد.

آچار های تخت

یکی از متداول ترین ابزار ها در هر کارگاه، مکانیکی و یا جعبه ابزار منزل و خودرو، آچار تخت می باشد. از آچار تخت Flat Wrench برای باز , یا بستن پیچ ها و مهره ها استفاده می شود. اندازه ی هر آچار با فاصله ی دهانه ی آن تعیین می شود. دو اندازه رایج وجود دارد که: یکی «متریک» و دیگری «اینچی» است. در سیستم متریک، آچارها از اندازه ی 7 میلی متری شروع شده، میلی متر به میلی متر افزایش پیدا می کند و تا 25 میلی متر و گاهی بیشتر هم می رسد. در سیستم مبتنی بر اینچ، اندازه ی آچارها از  اینچ شروع شده، با افزایش مرحله ای  اینچ به یک اینچ و گاهی بیشتر هم می رسد.

جهت به کارگیری آچار تخت در یک دهانه ی تنگ، دهانه ی آچار را نسبت به بدنه ی آن با زاویه ی 15 درجه می سازند. آچارهای تخت دیگری هم وجود دارد که زاویه ی دهانه ی آن ها نسبت به بدنه، دارای زاویه ی ...  و  است. انطباق آچارهای انتخاب شده برای کار روی مهره یا پیچ با آچارخور آن نکته مهمی می باشد.

آچار رینگی

از آچار های رینگی Ring Wrench برای پیشگیری از لیز خوردن آچار از روی مهره یا سر پیچ، استفاده می گردد. آچار رینگی دارای 12 شیار بوده که هر دو شیار در دو طرف یک گوشه ی مهره یا سرپیچ قرار می گیرد و با زاویه ی  به آن نیرو وارد می شود و به راحتی مهره یا پیچ را باز می کند و امکان لغزش آن از بین می رود.

از طرف دیگر، به علت آن که دیواره ی آچار رینگی خیلی نازک ساخته شده است، در جاهای کوچک به راحتی قابل استفاده است.

آچار فرانسه

آچار فرانسه Adjustable Wrench آچاری قابل تنظیم بوده و عمدتا برای باز کردن پیچ های متوسط و بزرگ به کار می رود. آچار فرانسه ها می توانند بر حسب طول طبقه بندی گردند. مهم ترین عیب این نوع آچارها به هم خوردن اندازه ی آن ها و لغزیدن آن ها از روی مهره است.

انبر ها Pliers

انبر ها تنوع وسیع داشته و از ابزارآلات بسیار پرکاربرد و کارگشا در هر محیط کار  و خانه می باشند. از خانواده انبر ها می توان به موارد زیر اشاره نمود: انبردست، دم باریک، سیم چین، انبر کلاغی، خار بازک کن، خار جمع کن، انبر کلاغی و ...

انبردست

انواع انبرها در صنعت استفاده می شود. انبرها انواع مختلفی داشته از قبیل: انبردست، انبردست محور لغزان، سیم چین، دم باریک، انبر کلاغی، انبر قفلی، خار باز کن، خار جمع کن و... می شناسند که هریک کاربرد مخصوصی دارد.

انبردست محور لغزان

به علت لغزنده بودن محور انبردست، دو فک آن بیشتر باز شده، کاربرد آن را بیش تر می کند.

دم باریک

دم باریک Nose Plier در شکل های مختلفی ساخته شده و برای درآوردن قطعه های کوچک در شکاف ها یا نصب کردن پیچ و مهره در جاهای تنگ، فضاهای محدود و کارهای مشابه به کار می رود.

انبر کلاغی

این انبر دارای فک لغزنده ی طولانی بوده و کاربردهای مختلف دارد. این انبر را طوری ساخته اند تا در هر اندازه ای که قرار گیرد آرواره های های آن به طور موازی با هم به شی مورد نظر تکیه کند.

انبر قفلی

انبر قفلی Locking Plier انبری از نوع قفل شونده است. وقتی آرواره های انبر قفلی به قطعه ای که باید باز شود چسبیده، تماس محکم و استواری برقرار نموده، به سهولت آن را از محل خود باز می کند.

سیم چین

سیم چین ها ابزارآلاتی هستند که عمدتا برای بریدن سیم ها و قطع کردن پین ها به کارگیری می گردند. سیم چین Cutting Plier از ابزار پرکاربرد عمومی از جمله کارهای سیم کشی برق ساختمان می باشد.

خار باز کن و خار جمع کن

انبر خار بازکن External Circlip یا خار جمع کن Internal Circlip برای خارج کردن خار و قرار دادن خار بر روی اجسام مختلف به کار می رود. خار باز کن و خار جمع کن از نظر شرایط به کارگیری شبیه هم می باشند. یکی خار را در محل خود باز می کند تا بتوان آن را خارج نمود و دیگری خار را جمع می نماید.

آچار پیچ های دو سر دنده

آچار پیچ های دو سر دنده ابزاری دستی می باشند که برای باز کردن و بستن پیچ های دو سر دنده به کار می روند.

آچارهای پیچ گوشتی

در کارگاه آچارهای پیچ گوشتی متعدی به کار می رود که در شکل زیر انواع آن دیده می شود.

آچار پیچ گوشتی دو سو

پیچ گوشتی دو سو از پرکاربردترین ابزار موجود در هر کیف ابزار می باشد. از آچار پیچ گوشتی دو سو Slotted Screw Driver برای بستن یا باز کردن پیچ های شیار دار استفاده می شود.

آچار پیچ گوشتی چهارسو

آچار پیچ گوشتی چهارسو برای باز و بستن پیچ های شیاردار چهارسو به کار می رود.

آچار پیچ گوشتی خم

از آچار پیچ گوشتی خم در جاهائی استفاده می شود که، پیچ در محل تنگی بسته شده و فضای بالای آن کم باشد و بخواهیم آن پیچ را باز یا بسته کنیم. سر آچار پیچ گوشتی باید با شکاف پیچ کاملاً تطبیق داشته باشد و بدنه ی آن موازی با پیچ قرار گیرد. از پیچ گوشتی نباید به صورت اهرم استفاده شود، زیرا در اثر نیروی وارد شده خم می شود و دقت عمل آن از بین می رود.

آچار مهره های گرد

مهره هایی که دارای شیار محیطی بوده به علت بزرگی یا وضعیت خاص فاقد آچارخور هستند به وسیله ی آچار مهره باز یا بسته می شوند.

چکش

از انواع مختلف چکش ها برای خم کاری، صاف کاری، قلم کاری، سنبه نشان زدن و به طور کلی ضربه زدن به قطعات استفاده می شود. چکش را بر حسب استفاده، ممکن است از فولاد آب داده، برنج، آلومینیوم، چوب، پلاستیک یا لاستیک ساخت. از دسته ی چوبی برای در دست گرفتن و هدایت چکش استفاده می شود.

برای این که دسته ی چکش به طور کامل در سوراخ سر چکش محکم شود، از یک گوه ی فلزی استفاده می کنیم. برای اطمینان از جدا نشدن چکش از دسته در حین کار، سوراخ آن را از دو طرف کمی گشادتر می سازند تا بر اثر جا زدن گوه، سَرِ دسته ی چکش در سر آن کاملاً محکم باشد و از رها شدن سر چکش و بروز خطر جلوگیری گردد. به این منظور، گوه ای در انتهای دسته ی چکش قرار می گیرد و آن را در روی دسته ثابت می نماید.

دسته ی چکش باید اندکی ضخیم تر باشد تا از جدا شدن چکش از دسته جلوگیری کند. چکش های فولادی که وزن آن ها کم تر از یک کیلوگرم باشد، «چکش دستی» و از یک تا دو کیلوگرم را «چکش آهنگری» و از دو کیلوگرم به بالا را «پتک» می نامند.

آچار آلن

از آچار آلن Key Wrench برای باز کردن پیچ های بدون سر، که دارای شکاف گود شش گوش هستند، استفاده می شود. آچار آلن به شکل ال و از فولاد سخت ساخته می شود.

سنبه ها

سنبه های مختلفی در کارگاه ها به کار می رود. یکی از کاربردهای آن، درآوردن پیچ ها و میخ پرچ ها است که پس از پراندن سر پَرچ با قلم، ابتدا با سنبه ی معمولی، باقی مانده ی آن را جابه جا نموده، سپس با سنبه ی ساقه بلند، آن را از سوراخ خارج می کنند.

قلاویز پیچ درآر

وقتی که پیچ به طور نادرست محکم شود، در محل خود بریده می شود. برای درآوردن باقی مانده ی پیچ شکسته، از پیچ درآر استفاده می گردد.

قیچی آهن بر

در مواقعی که بخواهیم ورق ها و بعضا واشر ها را ببریم از قیچی آهن بر Steel Scissor استفاده می نماییم.. قیچی های آهن بر را لبه صاف یا گرد می سازند. قیچ های لبه گرد، برای برش های منحنی شکل به کار می رود.

دستگاه پرچ کن

دستگاه پرچ کن Rivet Tool در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرد که بخواهیم دو قطعه را از یک طرف به همدیگر پرچ کنیم و طرف دیگر بسته بوده و امکان پرچ کردن وجود نداشته باشد. این پرچ ها را «پرچ کور» می نامند.

به این منظور از پرچ های مخصوص استفاده می کنند. روش پرچ کاری به این ترتیب است:

• ۱. ابتدا سوراخی در قطعات کار ایجاد می کنند.
• ۲. ساقه ی بلند پرچ را در دستگاه قرار می دهند.
• ۳. قسمت ضخیم پرچ را وارد سوراخ قطعه ی کار می کنند.
• ۴. دسته ی پرچ کن را فشار داده تا سر پرچ در طرف ناپیدای قطعه قرار گیرد.

 فروشگاه اینترنتی کالا و ابزار ساختمانی سیمرغ، فروش و پخش حضوری و آنلاین ابزارآلات صنعتی، لوازم و کالاهای ساختمانی