۴۵-ابزارآلات مهم در بنایی و عملیات اجرایي ساختمان Masonry & Construction Tools

در این نوشتار به ابزارآلات ساختمانی پر کاربرد در اجرای عملیات بنایی و ساختمان سازی پرداخته می شود.

بیل Shovel

بیل ابزاری است برای جابجایی مصالح دانه ای و ساختن برخی از ملات ها که در اجرای ساختمان ها و عملیات بنایی به کار می رود. طول دسته بیل حدود 100 تا 1400 سانتي متر و جام آن در اندازه های کوچک، متوسط و بزرگ 35×25 و 30×20 و 15×20 سانتي متر تولید می گردد. دسته بیل باید یک الي دو سانتي متر خمیده باشد تا در کار راحت تر استفاده شود. بیل ها در انواع ساختمانی، کشاورزي، باغبانی و صنعتي تولید می شوند. حتي الامکان باید در کارهاي ساختماني از بیل هاي صنعتي استفاده کرد و باید دقت کرد تا نوك بیل به جاي سخت فلزي و یا سنگ برخورد نکند تا کج و دندانه دار نشود.

استامبولی بنایی و ساخت ملات

از استامبولی براي تهیه، ساخت و حمل برخی ملات ها ملات در کارهاي اجرایي، ساختمانی، بنایی استفاده مي شود. استانبولي یک ظرف از جنس فلز یا فایبرگلاس بوده، که به شکل مخروط ناقص است که در اندازه هاي مختلف تولید مي شود. استانبولي با ارتفاع 15 سانتي متر، قطر قاعده 25 سانتي متر و قطر دهانه 50 سانتي از اندازه هاي پرکاربرد در بنایی می باشد.

فرغون Wheelborrow

فرغون وسیله اي براي جابجایي مصالح ساختماني، بتن، ملات و ... است. فرغون یکي از پرکاربرد ترین و کلاسیک ترین ابزار و وسایل حمل بار به شمار مي رود. در کارگاه های ساختمانی با آن مي توان مقدار قابل توجهي از مصالح را حمل و جا به جا نمود. فرغون داراي دو دستگیره در انتهاي جام و یک چرخ لاستیکي تیوب دار در جلو بوده و توسط یک نفر قابل حمل مي باشد. جام فرغون که مصالح داخل آن قرار مي گیرد داراي عمق 10 الي 25 سانتي متر مي باشد.

الک Sieve

الک ابزار ساختمانی مهم در ساخت انواع ملات به شمار مي رود. براي ساخت ملات مناسب در اجرای ساختمان و پروژه های عمرانی، باید سنگ دانه  هاي مورد استفاده در ساخت ملات از الک عبور داده شود. کف الک از توري سیمي ساخته مي شود و جنس بدنۀ آن چوبي یا فلزي است. الک  ها را بر حسب درشتي و ریزي سوراخ توري با نام هاي مختلفي نام گذاري کرده اند، مانند الک چشم بلبلي، الک دانه بادامي و الک چشم گاوي. الک ها در دو نوع پایي (پایه دار) و دستي نیز تقسیم بندي مي شوند.

كمچه Trowel

کمچه ابزاري پرکاربرد در کارهای بنایی و ساختمانی بوده که به منظور پخش کردن و یکنواخت سازي سطح ملات و نیز پاشیدن ملات روي سطح کار یا سایر کار هاي بنایي به کار مي رود. کمچه از یک صفحه فولادي به شکل مثلث (سه گوش) یا ذوزنقه و یک دسته پلاستیکي یا چوبي تشکیل شده است که به وسیلۀ میله اي به صفحه متصل است. دستۀ کمچه در شکل هاي ساده و خمیده براي راحتي کار کردن با آن ساخته مي شود، تا بتوان با آن روي ملات با انعطاف بیشتري کار کرد. ابعاد صفحۀ فلزي کمچه در قسمت نوك حدود 10 سانتي متر و طول آن 20 سانتي متر است. نوك صفحه فلزي به شکل  هاي تخت، گرد و تیز ساخته مي شود.

ماله

ماله نوعی دیگر از ابزار دستی بنایی و اجرای ساختمان است که براي کشیدن، پخش کردن یا صاف کردن مصالح خمیری مانند بتن، ملات، گچ، پوشش سلولزی و مانند آنها به کار مي رود. ماله دارای تیغه اي تخت از جنس فلز یا پلاستیک (متناسب با سطح کاری) و دسته ای پلاستیکی یا چوبی است.

تراز Level Tool

تراز نوعی از ابزار ساختمانی و بنایی است که براي سنجش و کنترل تراز بودن سطوح عمودي، افقي و شیب دار به کار مي رود. تراز ها در دو نوع دستي و دیجیتال مورد استفاده قرار مي گیرد.

ریسمان كار Masonry Cord

جنس ریسمان کار یا ریسمان بنایی از نخ پنبه و ابریشم و یا پلاستیک (نایلون) به قطر حدود 0.5 میليمتر مي باشد. در فرش کف به منظور یکسان نمودن (همباد کردن) ردیف هاي سنگ، سرامیک یا موزاییک به کار مي رود.

تیشه Masonry Hatchet

تیشۀ بنایي، ابزاري است که براي شکستن آجر یا بریدن موزائیک و تبدیل آن به اجزاء کوچک تر مانند سه قدي، نیمه، کلوك و همچنین بعضي از کنده کاري  هاي ساده و ضربه زدن به محل مورد نظر به کار مي رود.

چکش لاستیکی Rubber Hammer

چکش لاستیکی براي تنظیم ارتفاع سنگ، سرامیک و موزائیک، در زمان اجراي فرش کف استفاده مي شود. از چکش پلاستیکی در عملیات بتنی نیز استفاده می شود.

شمشه

شمشه ابزاري کنترلی به جهت کنترل امتداد کار اجرا شده می باشد. با شمشه مي توان از جهت افي و از جهت عمود راستا و امتداد کار را کنترل نمود. شمشه هاي مورد استفاده در ساختمان سازي داراي طول حداقل 70 سانتي متر و حداکثر 3 متر و حداقل ابعاد مقطع 3 ×3سانتي متر و حداکثر 5×5 سانتي متر می باشند. شمشه ها از نظر جنس به سه دسته چوبي، آهني و آلومینیومي تقسیم بندي مي شوند. به دلیل مقاومت بالاي آهن در اجرا بیشتر از شمشۀ آهني استفاده مي شود. شمشه های آلومنیمی نیز متداول می باشند.

داربست

در شرایطي که انجام فعالیت هاي ساختماني در ارتفاع زیاد صورت مي گیرد، طول محدود نردبان ها جواب گو نبوده و باید از داربست مناسب استفاده کرد. داربست ها می توانند کامل جابه جا شوند و یا با قلاب های دائمی در جای خود محکم شوند. داربست دارای دو جزء اصلی شامل اسکلت جانبی و مهارهای صلیبی می باشد.

1402-06-01

P1-1