۵۲-آشنایی با انواع ماسک تنفسی و چگونگی استفاده از آنها

انواع متنوعی از ماسک های تنفسی و حفاظتی در بازار تجهیزات پزشکی و ایمنی کشور وجود دارد، به نوعی که برای بعضی از هموطنان موجب سردرگمی شده و این موضوع ممکن است موجب انتخاب و استفاده نادرست از ماسک ها گردد. در این نوشتار به اختصار سعی می کنیم به اختصار مخاطبان محترم را با انواع ماسک ها و کاربرد آن ها آشنا نماییم.

در حین شیوع بیماری های واگیر دار و یا آلودگی کلان شهر ها و یا آلودگی محیط های کاری، سازمان های متولی امور بهداشتی معمولا توصیه می کنند که برای پیشگیری و یا کنترل شیوع، از ماسک های تنفسی استفاده گردد. بیشتر ماسکها به گونه ای ساخته می شوند  که دهان و بینی در صورت فرد پوشیده گردد.

ماسک های پزشکی  Surgical Masks

ماسک های پزشکی موسوم به ماسک های جراحی نیز می باشند. ماسکهای جراحی به عنوان یک سپر محافظتی در مقابل ذرات معلق و آلودگی های عفونی، در فضا عمل می نمایند. ماسک های پزشکی، مورد استفاده کادر بهداشت و درمان در بیمارستان و محیط های آلوده درمانی بوده تا از شیوع امراض عفونی که از طریق هوا، مایعات، ترشحات بدن و ذرات معلق می باشند محافظت نمایند.

ماسکهای پزشکی یا جراحی جهت پوشش دهان و بینی پزشکان، پرستاران و کلیه کاربران مورد استفاده قرار می گیرد. این ماسک ها از متریالی ساخته شده اند که قابلیت انسداد ذرات درشت، ترشحات و ... را دارند. تمامی این عوامل ممکن است شامل و یا ناقل ویروس یا باکتری های مضر برای سلامت باشد. علیرغم نقش حفاظتی این ماسک ها، هنوز هم احتمال نفوذ و عبور ذرات با سایز کوچک از یک ماسک جراحی وجود دارد.

نکته بسیار مهم و قابل توجه این است که ماسک ها زمانی کارایی لازم را داشته که کاملا به پوست صورت ما چسبیده شده باشد و منفذی بین پوست و ماسک وجود نداشته باشد. چون در این صورت آلودگی ها ممکن است وارد بینی یا مجاری تنفسی ما شده و موجبات بیماری را فراهم سازد.

ماسک هایFiltering Face Piece-FPP

استاندارد طبقه بندی ماسک های FFP استاندارد اروپایی EN149: 2001 می باشد و عبارتند از FFP1  و FFP2 و FFP3. هر چقدر که عدد این ماسک ها بالاتر باشد مقاومت آن در برابر نفوذ بیشتر می باشد.

ماسکهای فیلتردار  FFP1ماسک هایی هستند که مناسب برای ذرات با سایز بزرگتر از 5 میکرون و با درجه فیلتراسیون یا جلوگیری از نفوذ  ۸۰ درصد می باشند.

ماسکهای فیلتر دار FFP2  ماسک هایی بوده که مناسب برای ذرات با سایز بین 2 تا 5 میکرون و با درجه فیلتراسیون 94 درصدی می باشند.

ماسکهای فیلتر دار  FFP3 ماسک هایی هستند که مناسب برای ذرات با سایز کوچکتر از 2 میکرون و با درجه فیلتراسیون 99 درصد می باشند.

ماسک های سری های N و P وR

ماسکها با دسته بندی N و P و  R ماسک هایی هستند که با استفاده از استاندارد آمریکایی NIOSH طبقه بندی گردیده اند:

ماسک فیلتر دار سری N 

ماسک N95  نوعی ماسک هست که حداقل 95 درصد از ذرات و آلاینده های موجود در فضا را فیلتر یا جذب نموده اما در برابر روغن مقاوم نمی باشد. ماسک تنفسی N95 مورد تأیید NIOSH توسط سازمان غذا و داروی (FDA) به عنوان ماسک جراحی نیز پاکسازی شده است.

ماسکهای N99  گونه ای از ماسک ها بوده که 99 درصد از ذرات موجود در فضا را جذب می نماید. این ماسک در برابر روغن مقاومت ندارد.

ماسکهای N100 دسته ای از ماسک ها بوده که 99.97 درصد از ذرات موجود در فضا را جذب می نماید اما در برابر روغن مقاومت ندارد.

ماسک های فیلتر دار مدل R

ماسکهای  R95حداقل 95 درصد از ذرات موجود در فضا را فیلتر نموده و تا حدی نیز در برابر روغن مقاوم می باشند.

ماسکهای R99  ماسک مناسب برای ذرات درشت تر از 0.3 میکرون با فیلتراسیون 99 درصد بوده و در برابر روغن مقاوم هستند.

ماسکهای R100  ماسک مناسب برای ذرات درشت تر از 0.3 میکرون با فیلتراسیون 99.97 درصد بوده، و در برابر روغن مقاوم می باشند.

ماسک های فیلتر دار مدل P

ماسکهای  R95حداقل ۹۵ درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر نموده و قویا در برابر روغن مقاوم می باشند.

ماسکهای  R99حداقل ۹۹ درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر نموده و قویا در برابر روغن مقاوم می باشند.

ماسکهای  R100حداقل ۱۰۰ درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر نموده و قویا در برابر روغن مقاوم می باشند.

ماسک های فیلتردار با کربن اکتیو یا کربن دار Active Carbon Mask

در این تیپ از ماسکها لایه هایی از کربن Carbon که فعال شده به جهت حفاظت در برابر گاز ها و بخار ها تعبیه گردیده تا موجب شده بوی آلودگی و گاز های مضر موجود در فضا به داخل ماسک نفوذ ننماید. این نوع از ماسک ها عمدتا جهت فیلتر شدن و تصفیه آلودگی هوا شهری و ریزگردهای موجود در هوا مناسب بوده و جهت حذف نسبي بوي مواد آلي و به علت داشتن لايه كربن اكتيو استفاده مي گردند.

(این نوشتار در حال به روز رسانی است)

1402-05-17-1-1