۲۰-اندازه گیری و ابزار سنجش Measuring Tools

هرجا صحبت از ساخت باشد اندازه گیری مطرح می شود. بنابراین عمل ساخت با اندازه گیری توأم است.

اندازه گیری

عملیاتی است که به منظور تعیین مقدار یک اندازه براساس یکی از یکاهای قانونی و بین المللی با وسیلۀ مربوطه انجام می گردد.

یکای اندازه گیری

مقیاس اندازه گیری را یکای اندازه گیری گویند. به عنوان مثال یکی از یکاهای اندازه گیری طول، متر است.

دستگاه اندازه گیری (سیستم اندازه گیری)

مجموعه ای از یکاهای اندازه گیری که بین آنها رابطۀ تعریف شده ای وجود دارد را دستگاه اندازه گیری می گویند. مهم ترین دستگاه اندازه گیری دستگاه بین المللی یکاها (دستگاه SI) و دستگاه انگلیسی است.

دستگاه SI

یکای اصلی اندازه گیری در این دستگاه متر است. آخرین تعریف برای متر استاندارد در سال 1983 میلادی ارائه شده است که براساس آن:

یک متر عبارت است از: فاصله ای که نور در کسر ۱ به ۲۹۹۷۹۲۴۵۸ ثانیه در خلأ طی می کند. متر دارای یکاهای کوچکتر و بزرگ تری از قبیل میکرون، میلی متر و سانتی متر می باشد.

دستگاه یکاهای انگلیسی

آخرین تعریف برای یارد استاندارد در سال 1960 بیان شده است که بر مبنای آن یک یارد معادل ۰.۹۱۴۴ معادل کسر ۳۶۰۰/۳۹۷۳ متر استاندارد است. با این اوصاف هر Yard معادل 44/91 سانتی متر می باشد.

وسایل اندازه گیری ابعادی

ابزارهای اندازه گیری وسایلی هستند که از آنها برای تعیین طول و زاویه استفاده می شود که نمونه هایی از آنها شرح داده می شود.

متر ها

یکی از عمومی ترین وسایل اندازه گیری طول مترها می باشند که کاربردهای فراوان در صنایع مختلف دارند. کوچک ترین تقسیمات مترها معمولاً یک میلی متر و ۱/۱۶ اینچ است و با گستره اندازه گیری از یک متر یا چند متر و از جنس فلز، چرم و ... ساخته می شوند. مترها انواع مختلفی دارند. تصویر ۱

خط کش

خط کش ها نیز جز وسایل عمومی اندازه گیری طول و همچنین خط کشی هستند که به صورت فلزی، پلاستیکی، چوبی و ... ساخته می شوند. خط کش های میلی متری عمدتا دارای تقسیمات 1 میلی متری هستند. خط کش های اینچی نیز دارای قسمت بندی های ۱/۳۲ و بعضاً ۱/۶۴ اینچ هستند. گستره اندازه گیری خط کش های میلی متری به یک متر و گستره اندازه گیری خط کش های اینچی به یک Yard می رسد. تصویر ۲

زاویه سنج

از زاویه سنج برای اندازه گیری زاویه ها استفاده می شود. زاویه سنج های ساده با قابلیت تفکیک 1 درجه ساخته می شوند. نوع دیگری از زاویه سنج، با قابلیت تفکیک 5 دقیقه ساخته می شود که به نام زاویه سنج اونیورسال معروف است. این زاویه سنج جز وسایل ورنیه دار بوده و روش خواندن آن مشابه کولیس ورنیه است. یعنی اندازه های درجه از روی نقاله و اندازه های دقیقه از روی ورنیه زاویه سنج خوانده می شود.

کولیس ورنیه

کولیس های ورنیه دار با قابلیت تفکیک ۰/۱، ۰/۰۲ و ۰/۰۵ میلی متر و ۱/۱۲۸ و ۱/۱۰۰۰ اینچ ساخته می شوند. تصویر ۳

کولیس ورنیه با قابلیت تفکیک 0/05 میلی متر

خط کش این کولیس ورنیه دارای تقسیمات 1 میلی متر، ورنیه آنها 20 قسمتی و هر تقسیم آن نشان دهنده ۰/۰۹۵ میلی متر است. در نهایت قابلیت تفکیک کولیس که از تفاضل دو مقدار مذکور به دست می آيد ۰/۰۵ میلی متر است. برای خواندن این کولیس ابتدا مقدار صحیح را از روی خط کش خوانده و سپس اندازه های ۰/۰۵ میلی متر را از روی ورنیه می خوانیم. به این ترتیب که ابتدا خطی از ورنیه که منطبق بر یکی از خطوط خط کش کولیس است را مشخص نموده و سپس تعداد فواصل ماقبل آن را شمارش کرده و در عدد ۰/۰۵ ضرب می کنیم. مجموع اندازه خوانده شده از روی خط کش و ورنیه مقدار اندازه است.

گونیا

گونیا جزء وسایل کنترل بوده و به وسیلۀ آن می توان تعامد و تختی سطوح را کنترل کرد. گونیا از دو قسمت تیغه و پایه تشکیل شده است تیغه های گونیاهای دقیق (مویی) چاقویی است تا بتوان از آن برای کنترل تختی سطوح استفاده کرد. تصویر ۴

خط کش های مستقیمی

این نوع وسایل ابزارهایی هستند که از آنها برای کنترل تختی سطوح استفاده می شود و این نوع وسایل با مقاطع چهارگوش، سه گوش، چاقویی و ... ساخته می شوند. یکی از انواع این خط کش ها که کاربردهای زیادی در صنعت فلزکاری دارد خط کش مویی است.

گونیای مرکب

یکی از وسایل کارگاهی که دارای کاربردهای مختلف در زمینه های گوناگون در کارگاه مکانیک عمومی است گونیای مرکب است. این وسیله با تجهیزاتی که دارد می تواند عملیات ترازیابی، اندازه گیری، زاویه سنجی، خط کشی، مرکزیابی و ... را انجام دهد.

فروش انواع ابزار های سنجش و اندازه گیری و تجهیزات مهندسی و رسم فنی با برند های متنوع و قیمت مناسب در پخش ابزار سیمرغ