راهنمای انتخاب و خرید گاز فندک و اجاق گاز کمپینگ و سفر(126)

راهنمای انتخاب و خرید گاز قابل‌ حمل فندک و اجاق گاز کمپینگ و سفر

گاز قابل‌حمل چیست؟

گاز قابل‌حمل همان گاز مایع (LPG) است که در کپسول‌های کوچک و سبک ذخیره می‌شود. این کپسول‌ها مخصوص فندک‌ و اجاق‌ های سفری و کمپینگ ساخته شده‌اند. گاز داخل آن‌ها معمولاً ترکیبی از بوتان، ایزوبوتان و پروپان است. این گازها در فشار بالا به شکل مایع ذخیره شده و هنگام باز شدن شیر کپسول به صورت گاز آزاد می‌شوند و قابل اشتعال هستند.

انواع گاز فندک و اجاق گاز کمپینگ و ویژگی‌ها

• بوتان: ارزان، شعله قوی و تمیز دارد اما در هوای سرد (زیر صفر) عملکرد خوبی ندارد و ممکن است شعله روشن نشود.
• ایزوبوتان: شباهت زیادی به بوتان دارد اما نقطه جوش پایین‌تری دارد و در هوای سرد بهتر عمل می‌کند. به همین دلیل در ترکیب‌های چهار فصل استفاده می‌شود.
• پروپان: بهترین گزینه برای سرما و ارتفاعات زیاد است، چون نقطه جوش آن بسیار پایین‌تر است و حتی در دمای خیلی سرد هم شعله خوبی می‌دهد. البته به دلیل فشار بالاتر، کپسول آن باید ضخیم‌تر و محکم‌تر باشد و همین باعث می‌شود کمی سنگین‌تر باشد.
• کپسول های چهار فصلی: بیشتر کپسول‌های چهارفصل ترکیبی از پروپان و ایزوبوتان هستند تا هم در سرما قابل استفاده باشند و هم سبک و به‌صرفه باقی بمانند.

انواع کپسول‌های گاز

• کپسول‌های پیچی (Screw-On یا رزوه‌ای): رایج‌ترین نوع هستند. سایزهای مختلف از کوچک (۱۰۰ گرم) تا بزرگ‌تر (۵۰۰ گرم) دارند.
• کپسول‌های کلیکی (Easy-Clic یا Clip-On): به جای پیچاندن، با فشار روی اجاق نصب می‌شوند. بیشتر در اروپا رایج هستند.
• کپسول‌های سوراخ‌شونده (Pierceable):یکبار مصرف‌اند و بعد از اتصال به اجاق باید تا انتها مصرف شوند. نمی‌توان آن‌ها را جدا کرد مگر اینکه کاملاً خالی شده باشند.
• کپسول‌های اسپری یا کارتریج استوانه‌ای (مانند CP250) شبیه اسپری باریک هستند و معمولاً فقط بوتان دارند. برای استفاده در اجاق‌های پیچی باید از آداپتور استفاده کرد.

اگر زیاد سفر می‌کنی یا احتمال دارد در کشورهای مختلف بخواهی گاز بخری، داشتن یک آداپتور یا اجاق چندسویختی بسیار کمک‌کننده است چون همه کپسول‌ها در همه کشورها در دسترس نیستند.

مقایسه گاز کپسولی با سوخت مایع

اجاق‌های کپسولی:

• مزایا: سبک، کوچک، روشن کردن آسان، بدون کثیفی یا دوده، شعله قابل تنظیم.
• معایب: در سرما یا ارتفاع خیلی خوب کار نمی‌کنند، وقتی کپسول کم می‌شود فشار کاهش می‌یابد، و همیشه در همه‌جا به راحتی پیدا نمی‌شود.

اجاق‌های سوخت مایع (وایت گس یا چندسوختی):

• مزایا: قدرت بسیار بالا، بهترین عملکرد در سرما و ارتفاع، انرژی بیشتری نسبت به وزن دارند، و می‌توانند با بنزین یا نفت سفید هم کار کنند.
• معایب: سنگین‌تر هستند، استفاده از آن‌ها نیاز به هواگیری و کمی تجربه دارد، احتمال کثیفی یا نشتی وجود دارد.

سیستم‌ های جرقه‌زنی

بیشتر اجاق‌ها و فندک‌های مدرن از سیستم پیزو استفاده می‌کنند. در این سیستم با فشار دادن یک دکمه جرقه ایجاد می‌شود و دیگر نیاز به کبریت یا فندک جداگانه نیست. البته بهتر است همیشه یک کبریت ضدآب یا فندک یدکی همراه داشته باشی.

استانداردها و سازگاری کپسول های گاز کمپینگ

بیشتر کپسول‌های پیچی از استاندارد EN 417 پیروی می‌کنند که بین‌المللی است.

در بعضی کشورها نوع اتصال کپسول متفاوت است. مثلاً در اروپا کپسول‌های کلیکی هم رایج‌اند. بنابراین همراه داشتن آداپتور یا اجاقی که چند نوع کپسول را قبول کند، خیلی مفید است.

نکات مهم در انتخاب گاز و کپسول مناسب اجاق کمپینگ و سفر 

• اگر بیشتر در هوای سرد یا کوهستان کمپ می‌زنی، به دنبال کپسول‌های پروپان یا ترکیب پروپان-ایزوبوتان باش.
• اگر سفرهایت بیشتر در هوای معمولی و تابستانی است، بوتان یا ایزوبوتان کفایت می‌کند.
• اگر به کشورهای مختلف سفر می‌کنی و مطمئن نیستی چه نوع گازی پیدا می‌شود، یک اجاق چند سوختی یا آداپتور بگیر.
• اگر راحتی و وزن سبک برایت مهم است، اجاق کپسولی بهتر است. اگر قدرت و کارایی در شرایط سخت مهم‌تر است، اجاق سوخت مایع گزینه بهتری است.

بهترین اجاق‌های قابل‌حمل (بر اساس بررسی‌های سال ۲۰۲۵)

• اجاق MSR Switch  سبک و پرقدرت، مناسب کوله‌گردی.
• اجاق Cadac 2 Cook 2 Pro  اجاق دو شعله، بسیار کاربردی برای خانواده‌ها.
• اجاق Primus Kuchoma عالی برای گریل و کباب.
• اجاق Campingaz Kitchen 2 Multi-Cook Plus  مخصوص سفر خانوادگی.
• اجاق Petromax Atago چندکاره، هم با گاز و هم با چوب و ذغال کار می‌کند.

جمع‌بندی

گاز قابل‌حمل شامل بوتان، ایزوبوتان و پروپان است و بسته به شرایط آب‌وهوایی و نوع سفر باید انتخاب شود. کپسول‌ها در چهار مدل (پیچی، کلیکی، سوراخ‌شونده و اسپری) تولید می‌شوند و با آداپتور می‌توان انعطاف بیشتری داشت. اجاق‌های کپسولی سبک‌تر و راحت‌ترند ولی در سرما ضعف دارند، در حالی که اجاق‌های سوخت مایع در شرایط سخت بسیار قابل‌اعتمادند. برای سفرهای متنوع و بین‌المللی، داشتن اجاق چندسوختی بهترین انتخاب است.

کلیپ آموزشی - ساخت اجاق گاز سفری کوچک با یک قوطی فلزی

-

کلیپ آموزشی - ساخت اجاق گاز سفری کوچک با یک قوطی فلزی

-